BLOEIPERIODE VAN DE BOULEVARD

© Blauwdruk Stedenbouw

Na de onafhankelijkheid van België wordt de stad Hasselt erkend als provinciehoofdstad. Bijgevolg verliest de stadsomwalling zijn militaire functie en maakt deze plaats voor een nieuwe boulevard rondom de stad. De werken vinden plaats van 1846 tot 1856.

In de tweede helft van de 19de eeuw wordt de boulevard een gegeerde locatie voor nieuwe publieke functies in de provinciehoofdstad die geen plaats meer vinden in de binnenstad. Statige publieke gebouwen langs de boulevard zoals de gevangenis, het Sint-Jozefscollege, het Atheneum, de Dusartkazerne en het Clarissenklooster dateren uit deze periode. Strikte bouwvoorschriften lijken niet te bestaan. Elk gebouw heeft een eigen vorm en taal die past bij de functie (gevangenis, school, klooster, fabriek, kazerne …). 

Naast de publieke functies was de boulevard met zijn brede boomrijke wandeldreef ook een aantrekkelijke plek om te wonen voor de rijke burgerij. Eclectische herenhuizen worden gekenmerkt door een verticale ritmering, voortuinen met gietijzeren hek en een rijke ornamentiek. Wat deze gebouwen als gemeenschappelijk kenmerk hebben, is een royale voortuin met een hekwerk of muur aan de boulevard. Het samenspel van markante gebouwen in een groene omkadering versterkt het prestigieus en samenhangend karakter van de boulevard. Dit vormt een uniek ensemble van gebouwen, infrastructuur en landschap in de Hasseltse bouwgeschiedenis.

Lithografie Joseph Hoolans,1860
Bron: Archief Stadsmus
Lithografie Joseph Hoolans,1860
Bron: Archief Stadsmus

De boulevard is ontworpen als een centrale wandeldreef met bomen. De gevangenis is gebouwd als eerste publieke functie in 1856, naar een ontwerp van de Brusselse architect François Derre en de provinciale bouwmeester Herman Jaminé. Het gebouw kent een streng en gesloten karakter door een hoge omsluitende bakstenen muur. Het eclectisch ontwerp van de toegangspoort vormt een verwijzing naar de architectuur van een beruchte gevangenis in Londen. Het Leopoldplein was vroeger ingericht als een klein stadspark met banken en een kiosk als centrale blikvanger. Het was de plek waar de Hasseltse beau monde graag kwam flaneren, andere mensen ontmoeten of luisteren naar muziekopvoeringen in open lucht, georganiseerd door het nabijgelegen Casino.

Kaart Ceulemans, Archief Stadsmus

L. Ceulemans illustreerde Hasselt en zijn buitenwijken op een plan in 1875. Klik op de kaart om in te zoomen.